श्रेयान्स्वधर्मो विगुण: परधर्मात्स्वनुष्ठितात् | स्वभावनियतं कर्म कुर्वन्नाप्नोति किल्बिषम् || śhreyān swa-dharmo viguṇaḥ para-dharmāt sv-anuṣhṭhitātsvabhāva-niyataṁ karma kurvan nāpnoti kilbiṣham भावार्थ: अच्छी प्रकार आचरण किए हुए दूसरे के धर्म से गुणरहित भी अपना धर्म श्रेष्ठ है, क्योंकि स्वभाव से नियत किए हुए स्वधर्मरूप कर्म को करता हुआ मनुष्य पाप को नहीं प्राप्त होता॥47॥ Translation It is better […]
News
Bhagavad Gita: Chapter 18, Verse 48
सहजं कर्म कौन्तेय सदोषमपि न त्यजेत् |सर्वारम्भा हि दोषेण धूमेनाग्निरिवावृता: || saha-jaṁ karma kaunteya sa-doṣham api na tyajetsarvārambhā hi doṣheṇa dhūmenāgnir ivāvṛitāḥ भावार्थ: अतएव हे कुन्तीपुत्र! दोषयुक्त होने पर भी सहज कर्म (प्रकृति के अनुसार शास्त्र विधि से नियत किए हुए वर्णाश्रम के धर्म और सामान्य धर्मरूप स्वाभाविक कर्म हैं उनको ही यहाँ स्वधर्म, सहज […]
Bhagavad Gita: Chapter 18, Verse 49
असक्तबुद्धि: सर्वत्र जितात्मा विगतस्पृह: |नैष्कर्म्यसिद्धिं परमां सन्न्यासेनाधिगच्छति || asakta-buddhiḥ sarvatra jitātmā vigata-spṛihaḥnaiṣhkarmya-siddhiṁ paramāṁ sannyāsenādhigachchhati भावार्थ: सर्वत्र आसक्तिरहित बुद्धिवाला, स्पृहारहित और जीते हुए अंतःकरण वाला पुरुष सांख्ययोग के द्वारा उस परम नैष्कर्म्यसिद्धि को प्राप्त होता है॥49॥ Translation Those whose intellect is unattached everywhere, who have mastered the mind, and are free from desires by the practice […]
Bhagavad Gita: Chapter 18, Verse 50
सिद्धिं प्राप्तो यथा ब्रह्म तथाप्नोति निबोध मे |समासेनैव कौन्तेय निष्ठा ज्ञानस्य या परा || siddhiṁ prāpto yathā brahma tathāpnoti nibodha mesamāsenaiva kaunteya niṣhṭhā jñānasya yā parā भावार्थ: जो कि ज्ञान योग की परानिष्ठा है, उस नैष्कर्म्य सिद्धि को जिस प्रकार से प्राप्त होकर मनुष्य ब्रह्म को प्राप्त होता है, उस प्रकार को हे कुन्तीपुत्र! तू […]
Bhagavad Gita: Chapter 18, Verse 54
ब्रह्मभूत: प्रसन्नात्मा न शोचति न काङ् क्षति |सम: सर्वेषु भूतेषु मद्भक्तिं लभते पराम् || brahma-bhūtaḥ prasannātmā na śhochati na kāṅkṣhatisamaḥ sarveṣhu bhūteṣhu mad-bhaktiṁ labhate parām भावार्थ: फिर वह सच्चिदानन्दघन ब्रह्म में एकीभाव से स्थित, प्रसन्न मनवाला योगी न तो किसी के लिए शोक करता है और न किसी की आकांक्षा ही करता है। ऐसा समस्त […]
Bhagavad Gita: Chapter 18, Verse 55
भक्त्या मामभिजानाति यावान्यश्चास्मि तत्वत: |ततो मां तत्वतो ज्ञात्वा विशते तदनन्तरम् || bhaktyā mām abhijānāti yāvān yaśh chāsmi tattvataḥtato māṁ tattvato jñātvā viśhate tad-anantaram भावार्थ: उस पराभक्ति के द्वारा वह मुझ परमात्मा को, मैं जो हूँ और जितना हूँ, ठीक वैसा-का-वैसा तत्त्व से जान लेता है तथा उस भक्ति से मुझको तत्त्व से जानकर तत्काल ही […]
Bhagavad Gita: Chapter 18, Verse 56
सर्वकर्माण्यपि सदा कुर्वाणो मद्व्यपाश्रय: |मत्प्रसादादवाप्नोति शाश्वतं पदमव्ययम् || sarva-karmāṇy api sadā kurvāṇo mad-vyapāśhrayaḥmat-prasādād avāpnoti śhāśhvataṁ padam avyayam भावार्थ: मेरे परायण हुआ कर्मयोगी तो संपूर्ण कर्मों को सदा करता हुआ भी मेरी कृपा से सनातन अविनाशी परमपद को प्राप्त हो जाता है॥56॥ Translation My devotees, though performing all kinds of actions, take full refuge in me. […]
Bhagavad Gita: Chapter 18, Verse 57
चेतसा सर्वकर्माणि मयि सन्न्यस्य मत्पर: |बुद्धियोगमुपाश्रित्य मच्चित्त: सततं भव || chetasā sarva-karmāṇi mayi sannyasya mat-paraḥbuddhi-yogam upāśhritya mach-chittaḥ satataṁ bhava भावार्थ: सब कर्मों को मन से मुझमें अर्पण करके (गीता अध्याय 9 श्लोक 27 में जिसकी विधि कही है) तथा समबुद्धि रूप योग को अवलंबन करके मेरे परायण और निरंतर मुझमें चित्तवाला हो॥57॥ Translation Dedicate your […]
Bhagavad Gita: Chapter 18, Verse 58
मच्चित्त: सर्वदुर्गाणि मत्प्रसादात्तरिष्यसि |अथ चेत्वमहङ्कारान्न श्रोष्यसि विनङ्क्ष्यसि || mach-chittaḥ sarva-durgāṇi mat-prasādāt tariṣhyasiatha chet tvam ahankārān na śhroṣhyasi vinaṅkṣhyasi भावार्थ: उपर्युक्त प्रकार से मुझमें चित्तवाला होकर तू मेरी कृपा से समस्त संकटों को अनायास ही पार कर जाएगा और यदि अहंकार के कारण मेरे वचनों को न सुनेगा तो नष्ट हो जाएगा अर्थात परमार्थ से भ्रष्ट […]
Bhagavad Gita: Chapter 18, Verse 59
यदहङ्कारमाश्रित्य न योत्स्य इति मन्यसे |मिथ्यैष व्यवसायस्ते प्रकृतिस्त्वां नियोक्ष्यति || yad ahankāram āśhritya na yotsya iti manyasemithyaiṣha vyavasāyas te prakṛitis tvāṁ niyokṣhyati भावार्थ: जो तू अहंकार का आश्रय लेकर यह मान रहा है कि ‘मैं युद्ध नहीं करूँगा’ तो तेरा यह निश्चय मिथ्या है, क्योंकि तेरा स्वभाव तुझे जबर्दस्ती युद्ध में लगा देगा॥59॥ Translation If, […]
